środa, 25 stycznia 2023

Odeszli w 2022 r.

W ubiegłym roku żegnaliśmy na cmentarzach osoby, które zmarły. Warto przypomnieć niektóre z nich.

1 stycznia 2022 r. zmarł w wieku 76 lat Eugeniusz Lewandowski. W sierpniu 1945 r. jego rodzina osiedliła się w Górze. W latach 1964-1969 studiował historię na Uniwersytecie Wrocławskim, uzyskując dyplom magistra. Karierę zawodową rozpoczął ucząc w Technikum Mechanicznym w Jeleniej Górze. Po roku już był nauczycielem w Liceum Ekonomicznym w Górze. W latach 1975-1984 pracował w górowskim sanepidzie i jednocześnie pełnił funkcję prezesa PCK. Od 1984 r. uczył w Naratowie, w latach 1987-1992 w Wągrodzie, następnie w Niechlowie. Był ostatnim dyrektorem szkoły w Wągrodzie, bo w 1992 r. ją zlikwidowano. Pochowany na cmentarzu komunalnym.

W 59 r. życia i 31 r. kapłaństwa 26 stycznia 2022 r. zmarł w Bolesławcu ksiądz Aleksander Jasiczek. Pracował w latach 1991-1994 jako wikariusz w Górze i w latach 2004-2006 jako proboszcz w parafii pod wezwaniem św. Michała Anioła w Żabinie, ostatnio w parafii pod wezwaniem św. Stefana we Wrocławiu. Pochowany na cmentarzu parafialnym przy ul. Bardzkiej we Wrocławiu.

W nocy z 10 na 11 lutego 2022 r. doszło do zbrodni w Górze. Dwudziestoośmioletni syn zabił matkę Elżbietę Knop i ojczyma Andrzeja Skrzyńskiego, a potem sam zgłosił się na policję. Nie został osądzony,  jako chory psychicznie trafił do specjalnego zakładu. Elżbieta Knop została pochowana na cmentarzu parafialnym, Andrzej Skrzyński – na cmentarzu komunalnym w Górze.

4 czerwca 2022 r. zmarła w wieku 87 lat Helena Borysowska. Do Góry przyjechała ze Związku Sowieckiego w 1958 r. Nauczycielka języka rosyjskiego w górowskich szkołach (SP nr 2, LO, Technikum Ekonomiczne, Liceum Ekonomiczne, ZSZ). Pracowała do 1998 r.  Pochowana na cmentarzu komunalnym.

14 lipca 2022 r. w wieku 96 lat zmarł Adolf Kolman. Pochodzil ze wsi Pułhany w woj. wołyńskim. Udało mu się przeżyć mordy nacjonalistów ukraińskich, jego ojcu już nie. W maju 1945 r. rodzina Kolmanów przybyła do Ligoty. Należał do podziemnej niepodległościowej organizacji o nazwie Związek Walki Zbrojnej Armii Krajowej. Wszystkich członków organizacji aresztowano, Adolfa Kolmana 15 grudnia 1946 r. Więziono go na ul. na ul. Kleczkowską we Wrocławiu  od września 1945 do lutego 1946 roku. 29 grudnia 1948 r. Adolf Kolman ożenił się z Stefanią Brońską. Stefania Kolman urodziła się w Smykowcach koło Tarnopola. Jej rodzina podczas II wojny światowej ukrywała Żyda Jakuba Krystianpollera, za co ją uhonorował Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu. Zmarła 12 września 2022 r. w wieku 92 lat. Oboje są pochowani na cmentarzu parafialnym w Górze.

14 lipca 2022 r. w wieku 65 lat zmarła Janina Basty. Nauczycielka przedmiotów zawodowych w ZSZ/ZS w latach 1992-2015. Po odejściu ze szkoły zajmowała się działaniami na rzecz rehabilitacji. Pochowana na cmentarzu komunalnym.

15 lipca 2022 r. w wieku 78 lat zmarł Jerzy RyndakW 1973 r. rozpoczął pracę w aparacie partyjnym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej: I sekretarz KG PZPR w Czerninie (1973-1975), I sekretarz KM-G PZPR w Górze (1977-1981). Wcześniej zawodowo był związany z rolnictwem. W 1978 r. został radnym w Górze. Podczas inauguracyjnej sesji wybrano go przewodniczącym. Pełnił tę funkcję do 1984 r. W tymże roku został radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lesznie. Od 1986 do 1990 r. pełnił funkcję naczelnika gminy Niechlów. Brydżysta. Przez pewien czas prezes Okręgowego Związku Brydża Sportowego w Lesznie. W 1983 r. objął funkcję prezesa górowskiego klubu „Pogoń”. Był nim do 1989 r. W 1992 r. doszło do wyboru nowych władz klubu, wówczas objął funkcję skarbnika. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Górze.

18 sierpnia 2022 r. niespodziewanie w wieku 56 lat odszedł Jacek Zakaszewski - mieszkaniec Góry od urodzenia. Zapalony wędkarz. Pasjonat sportu. Z górowskim klubem „Pogoń” związał się w 1979 r. Jak kiedyś powiedział – zawsze grał na pozycji obrońcy. Ostatnio pracownik Ośrodka Kultury Fizycznej; wcześniej pracował w Przedsiębiorstwie Robót Drogowo-Mostowych, potem miał własną firmę. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Górze.

18 sierpnia 2022 r. zmarła Władysława Urbanowicz w wieku 94 lat. Pochodziła z z wioski Zababie w powiecie prużańskim. Po wejściu Sowietów po 17 września 1939 r. jej ojca aresztowano. Później się okazało, że został zamordowany. Jego osobę upamiętniono na terenie Szkoły Podstawowej Nr 1 w Górze sadząc dąb i umieszczając okolicznościową tablicę. Jej rodzina została wywieziona pod Archangielsk. Na początku maja 1945 r. przyjechała do Góry. Kilka miesięcy przed śmiercią jej wspomnienia spisane przez Jerzego Stankiewicza z zsyłki opublikowało „Życie Powiatu”. Władysławę Urbanowicz pochowano na cmentarzu parafialnym w Górze.

25 września 2022 r. w wieku 70 lat zmarł Stefan Monkiewicz. Wielokrotnie podkreślał, że urodził się w Górze Śląskiej i mieszka w Górze Śląskiej. Pracował w szpitalu, najpierw jako palacz, potem zaopatrzeniowiec, następnie przez trzydzieści dwa lata - w Zakładzie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Górze jako kierowca. Od początku lat 70. Członek Związku Harcerstwa Polskiego (zaopatrzeniowiec w Wisełce, współorganizator kolonii zuchowych w Ryczeniu). Dosłużył się stopnia podharcmistrza. Po powstaniu „Solidarności” w 1980 r. wstąpił do niej, w 1989 r. zakładał ją w swoim zakładzie i związkowcy powierzyli mu funkcję przewodniczącego, którą piastował przez 12 lat. Przez jedną kadencję pełnił funkcję szefa górowskiej „Solidarności”, a przez dwie kadencje członka zarządu regionu we Wrocławiu. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Górze.

6 listopada 2022 r. zmarł w wieku 91 lat Adam Górny. W 1940 r. Niemcy wywieźli go z rodzinnego Rozalina koło Konina do Sicin. Tamtym czasom poświęcił wspomnieniową książkę „Z literą »P« na piersi” (Góra 1995).

Jego aktywność zawodowa była związana z górowską mleczarnią. W 1953 r. rozpoczął tu pracę jako pracownik fizyczny. W latach 1954-1976 pełnił funkcję przewodniczącego rady zakładowej. Z inicjatywy rady i jej przewodniczącego w 1969 r. wybudowano zakładowy ośrodek wypoczynkowy w Boszkowie. Kierował górowską mleczarnią jako dyrektor i prezes w latach 1976-2001. Z jego inicjatywy powstała stołówka, międzyzakładowy ośrodek zdrowia, szklarnia, tuczarnia trzody chlewnej w Czerninie, przedszkole przyzakładowe (1979-1990). Górowska mleczarnia pod kierunkiem Adama Górnego trzykrotnie wygrała współzawodnictwo między zakładami przemysłu mleczarskiego, uzyskując pierwsze miejsce w kraju w latach 1978, 1979 i 1980. Zdobywając w ten sposób sztandar przechodni na własność.

Adam Górny jako prezes mleczarni i jako przewodniczący Miejsko-Gminnej Rady Przyjaciół Harcerstwa wsparł powstanie harcówki na ul. Staromiejskiej. W połowie lat 80. Adam Górny był przewodniczącym Społecznego Komitety Budowy Pomnika Wdzięczności  Wyzwolicielom i Pionierom Ziemi Górowskiej.  9 maja 1985 uczestniczył w uroczystym odsłonięciu. Obecnie ten pomnik nosi nazwę Pomnik Wdzięczności. Aktywność społeczna Adama Górnego po 1990 r. nie zmalała.  Wspierał Towarzystwo Przyjaciół Grodna i Wilna, które jeździło na Wileńszczyznę (również z nimi jeździł Adam Górny) z darami dla tamtejszych Polaków, gościł również zespoły ludowe „Połuknianie” i „Troczanie” oraz dzieci z Salkiennik w ośrodku wypoczynkowym „Raj” w Boszkowie.

Adam Górny od 1 lutego 1960 r. był członkiem PZPR. Pełnił w niej różne funkcje (m.in. członek Komitetu Miejsko-Gminnego), w 1981 r. był delegatem na IX nadzwyczajny zjazd PZPR, w 1983 r. delegatem na wojewódzką konferencję sprawozdawczo-wyborczą.  W 1984 i 1988 r. wchodził w skład Rady Narodowej Miasta i Gminy Góra. W latach 1988-1990 był jej przewodniczącym. Po zmianie ustrojowej w 1990 r. kandydował do Rady Miejskiej, m.in. w 2006 r. z listy „Samoobrony”, i Rady Powiatu. W latach 2009-2010 był radnym Rady Miejskiej. Pochowany na cmentarzu parafialnym. 

25 listopada zmarł w wieku 92 lat Marian Marmulewicz.W latach 1950-1951 na terenie powiatu górowskiego działała konspiracyjna organizacja o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowy, Pierwszym dowódca był Hieronim Skrzypkowski, drugim – Józef Adamczyk. Marian Marmulewicz zamierzał do niej wstąpić, ale tego zamiaru nie zrealizował, bo powołano go do wojska. Służbę rozpoczął jesienią 1951 r. 27 grudnia 1951 r. aresztowali go funkcjonariusze Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Górze Śląskiej jako podejrzanego o przynależność do nielegalnej organizacji, której celem było obalenie przemocą ustroju państwa polskiego. Wydał go kolega z pracy. W 29 lutego 1952 r. Wojskowy Sąd Rejonowy skazał go na 3 lata więzienia. Zarzucono mu posiadanie broni bez zezwolenia, nie powiadomił władz o istnieniu nielegalnej organizacji oraz że nie doniósł, iż kolega posiadał nielegalnie broń. W 1999 r. rozpoczął starania o uznanie nieważności wyroku. 24 marca 2000 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu stwierdził nieważność wyroku i przyznał odszkodowanie. Pochowany na cmentarzu w Sicinach.

środa, 18 stycznia 2023

Drogowe zamierzenia

Jesienią ubiegłego roku radny Grzegorz Al. Trojanek skierował do wicestarosty Andrzeja Rogali zapytanie. Najpierw stwierdził, że od strony Leszna w kierunku Góry Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Poznaniu buduje drogę, niedługo ma dotrzeć do granicy województwa dolnośląskiego, a potem spytał się kiedy odcinek tej drogi po naszej stronie będzie wykonany. Oczywiście wicestarosta nie mógł udzielić precyzyjnej odpowiedzi. W tej sprawie zwrócono się do Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei we Wrocławiu.

W odpowiedzi dyrektor tej instytucji chwalił się, że województwo na poprawę stanu technicznego dróg na terenie powiatu górowskiego wydatkuje znaczne środki finansowe. Poinformował ponadto, że będzie kontynuowana przebudowa drogi wojewódzkiej na odcinku Góra-Stara Góra. Polega ona na przebudowie chodnika, część zrobiono, a na kolejny odcinek jest opracowywana dokumentacja projektowa. Był też wykonany remont skrzyżowania ul. Starogórskiej z ul. Armii Polskiej w Górze.

Zapowiedział rozpoczęcie dwu dużych inwestycji. Pierwsza to przebudowa drogi wojewódzkiej nr 324 na odcinku Niechlów-Załęcze (do granicy województwa). Będzie ona realizowana odcinkami w latach 2022-2027. Szacunkowy koszt wyniesie 80 mln zł.  Wygląda to bardzo optymistycznie, ale czy tak będzie.

W innym piśmie Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei we Wrocławiu z sierpnia 2020 r. informowano o zamiarze przebudowy tej drogi, teraz też znowu to zapowiada dyrektor DSDiK. W 2020 r. planowano przebudowę w latach 2021-2027, jednocześnie wyjaśniano, że podanie dokładnego terminu realizacji tej inwestycji nie jest możliwe.

Druga duża inwestycja to budowa obwodnicy Góry.  16 grudnia minionego roku z wielką pompą w Urzędzie Miejskim w Górze podpisano umowę na jej realizację. Obwodnica ma powstać w ciągu 19 miesięcy.