„Ocalić od zapomnienia” w Niechlowie

We wrześniu 2017 r. wójt gminy Niechlów pani Beata Pona ogłosiła konkurs pn. „Ocalić od zapomnienia – osadnictwo w gminie Niechlów”. Obejmował on dwie kategorie wiekowe: od 10 do 16 lat oraz od 17 lat i wyżej. Prace w formie opowiadania, wywiadu, eseju lub pamiętnika musiały się mieścić w przedziale czasowym 1945-1956, choć zalecano wpleść w prace konkursowe opisy miejscowości, które przyszli mieszkańcy gminy opuścili.

21 października 2017 r. w Gminnym Ośrodku Kultury w Niechlowie podsumowano ten konkurs oraz niejako przy okazji wręczono 59 uczniom stypendia za wysokie wyniki nauczania i szczególne osiągnięcia naukowe, sportowe i artystyczne. Warto przypomnieć, które prace jury w składzie Krzysztof Bożko – przewodniczący, Małgorzata Głowiak, Lilla Różańska i Bożena Syta najwyżej oceniło. W pierwszej kategorii pierwsze miejsce zajęła Aleksandra Głowiak za pracę „Historia Michała Głowiaka”, w drugiej - Karolina i Ewelina Łobaz za pracę „Opowiadanie babci Marii Łabaz”.

Wg mojej prywatnej oceny Magdalenie Janik „Z pamiętnika Stefana Fijałkowskiego” należała się najwyższa ocena.

Pod koniec 2017 r. gmina Niechlów prace konkursowe wydała w formie książkowej pt. „Ocalić od zapomnienia. Kształtowanie się osadnictwa na ziemi niechlowskiej w latach 1945-1956” pod redakcją Pawła Wróblewskiego. Książka ta zawiera  słowo wstępne pani wójt Beaty Pony. Następnie opracowanie Pawła Wróblewskiego „Warunki kształtowania się polskiej administracji publicznej na ziemi niechlowskiej w latach 1945-1956”. Najważniejszą i najobszerniejszą częścią publikacji są wspomnienia mieszkańców gminy Niechlów, w większości powstałe w związku z ogłoszonym konkursem. Autorką jednej z prac jest sama pani wójt.

Książka ukazała się w nakładzie 500 egzemplarzy. Będzie rozprowadzana bezpłatnie podczas spotkań. Pierwsze odbędzie się 16 stycznia o godz. 17.00 w Gminnym Ośrodku Kultury w Niechlowie. Niezależnie od tego będzie można ją uzyskać od Pawła Wróblewskiego w Urzędzie Gminy w Niechlowie.

Jesienią 2003 r. Gminna Biblioteka w Niechlowie i jej filia zorganizowały konkurs „Moja miejscowość – wczoraj, dziś i jutro”. Jego celem było przedstawienie historii i współczesności miejscowości gminy Niechlów.  Konkurs przyniósł bardzo ciekawy plon, który wydano w postaci serii broszur. Teraz ukazuje się książka „Ocalić od zapomnienia” licząca 180 stron. Muszę stwierdzić z uznaniem i zazdrością, że na terenie gminy Niechlów jest sporo mieszkańców o zacięciu regionalistycznym. Dzięki nim i lokalnym władzom biblioteczka z regionaliami bardzo się wzbogaciła.

Plan pracy Rady Powiatu w nowym roku

Na ostatniej sesji Rady Powiatu uchwalono plan pracy na przyszły rok.  Podczas obrad w ciągu roku radni otrzymują sprawozdania z działalności różnych instytucji powiatowych takich jak Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, policja, straż pożarna, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, Dom Pomocy Społecznej we Wronińcu i wszystkie placówki oświatowe powiatu (w informacji o stanie realizacji zadań oświatowych). Są one niezwykle wartościowe poznawczo.

Podczas sesji plan pracy rady radni opozycji zaproponowali zmiany. Nie wiadomo dlaczego zarząd uważał, że wystarczy, że  radni uzyskają informacje z realizacji zadań Domu Pomocy Społecznej w pierwszym półroczu 2018 r. a drugie półrocze nie powinno ich interesować. Zaproponowałem, żeby jednak sprawozdanie obejmowało cały rok. Głosami radnych opozycyjnych ta moja propozycja przeszła.

Zaproponowałem, żeby Powiatowy Ośrodek Sportu i Rekreacji, czyli hala „Arkadia”, również przedstawiła sprawozdanie ze swej działalności za lata 2015, 2016 i 2017, co również zostało przyjęte. Dotychczas takich sprawozdań nie przedstawiał.

Bardzo ciekawą zmianę w planie pracy zaproponował radny Grzegorz Trojanek z opozycji. Ponieważ w przyszłym roku kończy się kadencja Rady Powiatu, uznał, że w IV kwartale radni powinni otrzymać podsumowanie pracy Rady Powiatu. Pięciu radnych opozycyjnych zagłosowało za tym wnioskiem, dwu radnych z tzw. koalicji rządzącej byli przeciw, w tym przewodniczący rady Jan Rewers, reszta się wstrzymała od głosu.

Ostatecznie plan pracy Rady Powiatu ze wszystkimi poprawkami radnych opozycyjnych został przyjęty – 13 głosów za, 1 osoba się wstrzymała.

Sesja budżetowa

21 grudnia radni powiatowi obradowali na XXIII sesji, która głównie była poświęcona uchwaleniu budżetu na 2018 r. Na początku radni uczcili minutą ciszy zmarłego radnego Jan Kulczyckiego.

Do wcześniej zaproponowanego porządku obrad radni tzw. koalicji rządzącej dodali dwa punkty,  m.in. przyjęcie uchwały w sprawie zajęcia stanowiska dotyczącego odwołania od uchwały komisji rewizyjnej (zajmę się tym w osobnym artykule).

Zaplanowano dochody w wysokości 42 298 629 zł, z tego dochody majątkowe 4 675 182 zł. Z kolei wydatki na kwotę 41 898 629 zł. Uchwałę budżetową przyjęto głosami tzw. koalicji rządzącej; radni opozycyjni byli przeciw.

Dochody powiatu pochodzą z subwencji ogólnej (42,77%)i dochodów własnych (38,32%). Zaplanowano, że uda się uzyskać dochody z tytułu zbycia praw majątkowych w wysokości 3 750 000 zł. Upraszczając, chodzi o pieniądze za sprzedany szpital.  17 grudnia 2013 r. sprzedano Polskiemu Centrum Zdrowia SA z Wrocławia udziały powiatu w Polskim Centrum Opieki Zdrowotnej w Górze sp. z o.o, powstał on w miejsce zlikwidowanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej. W dniu podpisania umowy powiat uzyskał 627 919 zł, a resztę (4 375 000 zł) rozłożono na 7 rat po 625 000 zł. Rata za 2014 r. wpłynęła na konto powiatu. W 2015 r. sąd ogłosił upadłość PCZ’u. Więcej pieniędzy za szpital powiat nie uzyskał.

Wg zapewnień syndyka masy upadłościowej i prokuratora  są „realne szanse” na odzyskanie reszty kwoty ze sprzedaży szpitala, stąd ujęto 3 750 000 zł w uchwale budżetowej. Uzyskane środki powiat zamierza przeznaczyć na drogi. W ubiegłym roku także liczono na pieniądze za szpital, ale skończyło się tylko na liczeniu..

Uchwała budżetowa i związana z tym wieloletnia prognoza finansowa podlega ocenie Regionalnej Izby Rachunkowej. Podczas sesji przewodniczący rady Jan Rewers odczytał je, choć właściwsze określenie to, że wydukał. RIO wydało opinie pozytywne z zastrzeżeniami. Zastrzeżenia dotyczyła właśnie kwestii pieniędzy za szpital.

Zgłosiłem wniosek o pewną zmianę w budżecie powiatu - zmniejszyć wydatki rzeczowe w starostwie o 5 tys. zł i powiększyć o tę sumę wydatki rzeczowe w Bibliotece Pedagogicznej. Po ułożeniu budżetu i przekazaniu jej do starostwa znikała niewielka kwota na zakup nowości książkowych. Radni tzw. koalicji rządzącej byli przeciw tej zmianie i przeznaczeniu 5 tys. zł na książki, za byli tylko  radni opozycyjni. I tak Rada Powiatu zadecydowała, że Biblioteka Pedagogiczna nie kupi w nowym roku książek.

Podczas sesji zajmowano się jeszcze dzieleniem środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, planem pracy rady i poszczególnych komisji.

Nagrodzeni w konkursie „Wspominać jest pięknie”

21 grudnia w siedzibie organizacji pozarządowych w Górze, czyli w tzw. „pałacyku”, spotkali się laureaci konkursu „Wspominać jest pięknie” z organizatorami. Uroku imprezie dodawał wystrój sali – obrazy autorstwa Stanisławy Chochowskiej i Ewy Chochowskiej. Obecnych powitała Elżbieta Maćkowska i oddała głos Mirosławowi Żłobińskiemu, który poprowadził spotkanie.

Dotychczas Biblioteka Miejska organizowała konkurs „Poezja Mojej Małej Ojczyzny”. Plon dziesięciu edycji ukazał się w dwu tomikach. Uznano, że nadszedł czas na zmiany. Postanowiono zorganizować konkurs na pisanie wspomnień, którego celem byłoby utrwalenie pamięci o losach mieszkańców powiatu górowskiego do 1990 r. Nadesłano 7 prac.

Komisja konkursowa składająca się z organizatorów najwyżej oceniono tekst Jerzego Stankiewicza „Z pamięcią na kolanie”. Drugie miejsce przyznano Joannie Zembroń za tekst „Wojenne i powojenne losy Bułyszków z Góry”; trzecie - „Wspomnienie kresowiaka” Adolfa Kolmana spisane przez Krzysztofa Stopkę. Wyróżniono ponadto pracę Barbary Wencel i Marii Czepity „Działalność szczepu, drużyn harcerskich i zuchowych przy szkole podstawowej w Czerninie”. Wyróżniła się ona poziomem edytorskim.

W kategorii uczniów nadesłano dwie prace – Jakuba Uglika „Historia Anny Uglik z domu Szozda” i Miłosza Szymanowicza „Aby do wiosny. Wspomnienia mojego pradziadka – Jana Maślaka, który przeżył zesłanie na Sybir”. Obydwie otrzymały równorzędne wyróżnienia.

Z lektury większości tych prac wynika konkluzja, że kresowość jest składnikiem naszej tożsamości.

Podczas imprezy w „pałacyku” wręczono laureatom nagrody. Nieobecny Jakub Uglik otrzymał ją wcześniej. Fundatorami nagród była Biblioteka Miejska w Górze i dyrektor Powiatowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Górze Bernard Bazylewicz. Niezależnie od tych nagród laureat pierwszego miejsca Jerzy Stankiewicz wręczył dodatkowe nagrody – od siebie. Była to książka zawierająca wspomnienia jego dziadka Antoniego i ojca – Olgierda pt. „Od stalinowskiego łagru i zbrojnego podziemia AK do polskiej wolności”.

Jerzy Stankiewicz poza pracą konkursową napisał już wspomnienia dotyczące czasu nauki w szkole podstawowej nr 2 i nie ma zamiaru na tym poprzestać. Warto z niego brać przykład i zacząć pisać wspomnienia, by wziąć udział w kolejnej edycji konkursu „Wspominać jest pięknie”.

Wszystkie prace w całości lub w obszernych fragmentach będą opublikowane w nrze 60 „Kwartalnika Górowskiego”.

Organizatorami konkurs „Wspominać jest pięknie” byli: Biblioteka Miejska w Górze, Biblioteka Pedagogiczna w Górze, Górowski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Lokalna Grupa Działania Ujście Baryczy, Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Pracownia Historii Ziemi Górowskiej.

Komisja rewizyjna w działaniu

Podczas ostatniej sesji Rady Powiatu (23 listopada) przedstawiono „Sprawozdanie z działalności Komisji Rewizyjnej Rady Powiatu Górowskiego za I półrocze 2017 roku”. Zaintrygował mnie informacja o tym, że członkowie komisji dokonali analizy osiągniętych efektów ekonomicznych w wyniku realizacji programu naprawczego.

W wyniku nieprzemyślanych decyzji i przegranego procesu z Chemeko-system powiat popadł w poważne kłopoty finansowe. W związku z tym zaszła konieczność wprowadzenia programu naprawczego (ostatnia wersja z 29 stycznia 2015 r.), który pozwolił na finansowanie wydatków bieżących. Program naprawczy ograniczył wydawanie środków na różne cele.

Na sesji spytałem się przewodniczącej komisji rewizyjnej Marioli Szurynowskiej o więcej informacji na temat efektów ekonomicznych osiągniętych dzięki realizacji programu naprawczego. Niestety, przewodnicząca nie chciała mówić na ten temat, odesłała mnie do protokołu komisji rewizyjnej. W protokole z 23 marca 2017 r. znalazłem taki fragment.

Mariola Szurynowska zwróciła się do skarbnika Wiesława Pospiecha o informację na temat efektów ekonomicznych realizacji programu naprawczego. W odpowiedzi powiedział: „20 marca zostało przyjęte sprawozdanie za rok 2016. Program był przyjęty po to, żeby Powiat mógł funkcjonować oraz żeby mógł spłacać zobowiązania za szpital, składki ZUS, odszkodowania, strażnicę, wysypisko. Jednego zdania nie udało nam się zrealizować. Nie zbilansowaliśmy dochodów z wydatkami w oświacie.” O tym, że zbilansowanie dochodów i wydatków w oświacie jest zadaniem niemożliwym do wykonania, już nie powiedział. I na tym zakończyła się analiza efektów ekonomicznych realizacji programu naprawczego.

Sprawozdanie, o którym mówił Wiesław Pospiech to sprawozdanie z wykonania budżetu powiatu za 2016 r.. Znajduje się tam liczący ok. dwu stron omówienie programu naprawczego. Pierwszy akapit opisuje konieczność jego wprowadzenia.. Od następnego mówi się o osiągnięciu oszczędności  prawie 4 mln zł, dzięki zmianie zasad spłaty wierzytelności poprzez ich wydłużenie. Była to główna oszczędność. Pozostałe oszczędności miały – jak to w tym dokumencie określono – charakter porządkowy i były znacznie mniejsze.

Oszczędności „porządkowe” to niezatrudnianie w starostwie osób odchodzących na emeryturę, nie dokonano podwyżek wynagrodzeń członków zarządu i diet radnych, mniej wydano na wynagrodzenia w starostwie, nie wydano środków na promocję powiatu, nie udzielono dotacji organizacjom pozarządowym i inne tego typu działania.

Podczas sesji przyjęto plan pracy komisji rewizyjnej na 2018 r. Wyznaczono tam parę ciekawy zadań: realizacja zadań pokontrolnych Regionalnej Izby Obrachunkowej z 26 października 2917 r., analiza funkcjonowania Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i Domu Pomocy Społecznej we Wronińcu. obieg dokumentacji w starostwie. Miejmy nadzieję, że Mariola Szurynowska i pozostali członkowie komisji rewizyjnej lepiej przyłożą się do zaplanowanych kontroli.