Restrukturyzacja zadłużenia własnego Powiatu

Poniżej prezentuję fragment programu naprawczego uchwalonego 29 stycznia 2015 r. (rozdział 4.1.2, s. 17-18). Pisownia oryginalna.

Konieczność spłaty odszkodowania na mocy Wyroku Sądu Apelacyjnego z Wrocławia z dnia 6 marca 2012 r., sygn. akt I ACa 138/10, w związku z uchyleniem decyzji administracyjnej – pozwolenie na budowę, pogorszyło sytuację finansową Powiatu i znacznie ograniczyło możliwości finansowania zadań własnych. Brak możliwości natychmiastowej zapłaty zasądzonej w procesie trwającym od 2002 r. kwoty odszkodowania wraz z odsetkami wynoszącej na dzień 7 marca 2012 r. łącznie 10 486,1 tys. zł (z tego należność główna 5 478,4 tys. zł i naliczone odsetki 5 007,7 tys. zł) zmusiło Powiat do podpisania niekorzystnego porozumienia o rozłożeniu na raty i całkowitej spłaty tego zobowiązania w czasie do kwietnia 2019 r. Zgodnie z podpisaną 16 maja 2012 r. umową, z uwzględnieniem późniejszych aneksów, Powiat w ratach po 200,0 tys. zł miesięcznie winien spłacić w terminie do 1 maja 2019 r. całość zobowiązania. Spłaty były oprocentowane w wysokości stawki odsetek ustawowych, tj. w dniu podpisywania umowy w wysokości 13% w skali rocznej. W pierwszej kolejności zaliczane na spłatę odsetek naliczonych i kolejnie narosłych. Spłata należności głównej dokonywana byłaby w ostatniej kolejności. Przyjmując przyjęte w umowie zasady spłaty, w okresie do 1 maja 2019 r. Powiat musiałby wydać łącznie 14 617,2 tys. zł (5 478,4 tys. zł - zasądzona kwota odszkodowania, 5 007,7 tys. zł - naliczone odsetki do dnia wyroku i ok. 4 131,1 tys. zł - odsetki narosłe w okresie spłaty i inne opłaty). W związku z podpisaną umową i późniejszymi aneksami w okresie do grudnia 2014 roku łącznie Powiat spłacił z tego tytułu 4 600,0 tys. zł. W latach 2015 do 2017 Powiat winien rocznie spłacać po 2 400,0 tys. zł, w 2018 r. – 2 100,0 tys. zł i w 2019 r. 849,2 tys. zł. W dniu 22 grudnia 2014 roku, w wyniku rozstrzygnięcia przetargu na restrukturyzację zobowiązań Powiatu Górowskiego poprzez udzielenie finansowania (subrogacja) na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 KC przez Bank, Zarząd Powiatu podpisał umowę o Wstąpienie w Prawa Zaspokojonych Wierzycieli Nr 1557/114/2014, tytułem przejęcia przez Bank wierzytelności wynikającej z ww. wyroku. Subrogacji podlegała wierzytelność w wysokości łącznej 7.872,7 tys. zł. Spłata przejętej przez Bank wierzytelności nastąpi w okresie do grudnia 2025 r. Zabezpieczeniem przejętej wierzytelności jest cesja wierzytelności Powiatu z tytułu sprzedaży udziałów PCOZ w Górze Sp. z o.o. Za spłatę przejętej wierzytelności bank naliczył prowizję w wysokości 3,60% wartości wierzytelności oraz ustalił jej oprocentowanie wg stawki WIBOR 3M powiększonej o stałą marżę w wysokości 3 punktów procentowych. Jeszcze w grudniu 2014 r., tytułem prowizji i narosłych odsetek, Powiat wpłacił nowemu wierzycielowi łącznie kwotę 294,5 tys. zł. Zadłużenie Powiatu na 31 grudnia 2014 r. z ww. tytułu wynosi 7 872,7 tys. zł.

Zgodnie z obowiązującymi przepisani prawa – ustawy Kodeks Cywilny, o finansach publicznych i rozporządzenie w sprawie klasyfikacji budżetowej, spłaty odszkodowań z tytułu wyroków sądowych są wydatkiem bieżącym budżetu.

Poniżej w tabeli przedstawiono efekt ekonomiczny dla budżetu Powiat z tytułu zmiany wierzyciela i wydłużenia okresu spłaty.

Tabela 10b. Harmonogram spłat - odszkodowanie (w tys. zł)

Rok	Część kapitałowa	Część odsetkowa	Rata roczna	Różnica (4-6) - potrzeby finansowe	Spłaty wg porozumienia
1	2	3	4	5	6
2015	625,0	397,6	1 022,6	-1 377,4	2 400,0
2016	625,0	367,0	992,0	-1 408,0	2 400,0
2017	862,0	327,6	1 189,6	-1 210,4	2 400,0
2018	862,0	284,1	1 146,1	-953,9	2 100,0
2019	862,0	240,7	1 102,7	253,5	849,2
2020	862,0	197,3	1 059,3	1 059,3	0,0
2021	640,4	147,8	788,2	788,2	0,0
2022	640,4	115,5	755,9	755,9	0,0
2023	640,4	83,3	723,7	723,7	0,0
2024	640,4	51,0	691,4	691,4	0,0
2025	613,1	19,3	632,4	632,4	0,0
Razem	7 872,7	2 231,2	10 103,9	-45,3	10 149,2

[Kolumna 4 – harmonogram spłat na podstawie porozumienia z DNB Bank Polska 

Kolumna 6 – harmonogram spłat na podstawie porozumienia z Chemeko-System]

Oprócz korzyści finansowych, w wyniku zmiany wierzyciela i podstawy zobowiązania z wyroku sądowego na spłatę umowy cywilnoprawnej z bankiem, Powiat zyska stabilizację w obsłudze spłaty odszkodowania. Realizując wyrok sądowy z klauzulą natychmiastowej wykonalności, nawet na podstawie podpisanej umowy o rozłożeniu na raty, istnieje zagrożenie wezwania przez wierzyciela do natychmiastowej spłaty jego należności czy wszczęcie niespodziewanej egzekucji komorniczej. Spłacając zobowiązanie na podstawie umowy z bankiem eliminuje się zagrożenie natychmiastowej egzekucji.

Ponadto przyjęcie powyższego Programu Naprawczego pozwoli na finansowanie zobowiązań Powiatu, tj. wydatków bieżących, z dochodów majątkowy, tym samym pozwoli na realizację budżetu zgodnie z przepisami prawa.

Plany pracy

Podczas ostatniej sesji Rady Powiatu uchwalono plany pracy rady i poszczególnych komisji na 2015 r.

Rada Powiatu otrzyma m.in. informacje o:

● rynku pracy w powiecie górowskim w 2014 r.;

● funkcjonowaniu Domu Pomocy Społecznej we Wronińcu w 2014 r.;

● stanie porządku i bezpieczeństwa;

● stanie ochrony przeciwpożarowej;

● stanie sanitarnym powiatu;

● stanie realizacji zadań oświatowych.

Są to tematy, które już wcześniej analizowano, za to pojawił się jeden zupełnie nowy – informacja o szkodach łowieckich w uprawach rolnych spowodowanych przez zwierzynę łowną na terenie powiatu górowskiego na przykładzie wybranych kół łowieckich.

Bardzo skromnie prezentuje się plan pracy komisji rewizyjnej. W I kwartale ograniczono się do uchwalenia planu pracy komisji na 2015 r.; w kolejnych kwartałach: opinia w sprawie absolutorium dla zarządu, analiza budżetu, sporządzenie sprawozdania z pracy komisji, opracowanie planu pracy na 2016 r. i podsumowanie pracy komisji. W zasadzie jest tylko jedno zadanie o charakterze kontrolnym: „Analiza funkcjonowania LO w Górze, kontrola przyznawania nagród i dodatków motywacyjnych w placówkach oświatowych za 2014 r. oraz podział na grupy wychowania fizycznego w placówkach oświatowych”.

Podobnie skromnie wygląda plan pracy komisji budżetu i gospodarki: analiza i omówienie wykonania budżetu oraz bieżące opiniowanie projektów uchwał. Wg przewodniczącego to ostatnie zagadnienie zabierze najwięcej czasu. Zgłosiłem jeden temat, który został przyjęty: funkcjonowanie Domu Pomocy Społecznej we Wronińcu. Będzie to posiedzenie wyjazdowe.

Bardzo mile zaskoczył mnie za to plan pracy komisji geodezji, rolnictwa i ochrony środowiska. Nie będę wymieniał wszystkich punktów, jedynie te, które mnie zaciekawiły:

         ● informacja Agencji Nieruchomości Rolnych w Górze dotycząca ilości spółek z kapitałem zagranicznym, prowadzących działalność rolniczą i wielkości posiadanych areałów na terenie powiatu górowskiego;

● informacja w sprawie koncesjonowania i kontroli eksploatacji złóż kopalin na terenie powiatu;

● informacja kierownika Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Górze na temat prowadzenia ferm wielkotowarowych na terenie powiatu;

● ochrona środowiska, zagrożenia i podejmowane działania w celu ich wyeliminowania.

Najwięcej zagadnień chcą poruszyć członkowie komisji oświaty, kultury, sportu i promocji. Jednym ze stałych tematów będzie analiza bieżącej działalności placówek oświatowych, kulturalnych i sportowych działających na terenie powiatu. O jakie placówki kulturalne chodzi, przyznam, że nie wiem.

Wśród tematów szczegółowych znalazły się m.in.:

● zajęcie stanowiska w sprawie gimnazjum dwujęzycznego;

● informacja na temat pozyskiwania funduszy zewnętrznych przez jednostki podległe na rozwój kultury, sportu i edukacji;

● funkcjonowanie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej;

● nabór do szkół ponadgimnazjalnych i Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego;

● informacja na temat przygotowań do zatwierdzenia arkuszy organizacyjnych placówek oświatowych i ewentualne zwolnienia nauczycieli;

● funkcjonowanie Powiatowego Ośrodka Sportu i Rekreacji;

● przygotowanie szkół do nowego roku szkolnego;

● funkcjonowanie promocji w powiecie;

● wyniki egzaminów zewnętrznych w szkołach ponadgimnazjalnych i losy absolwentów;

● stan realizacji zadań oświatowych w roku szkolnym 2014/2015.

Zgłosiłem trzy punkty do planu pracy tej komisji: funkcjonowanie poradni, funkcjonowanie Powiatowego Ośrodka Sportu i Rekreacji oraz promocja w powiecie. W przypadku dwu pierwszych zaproponowałem, żeby radni wcześniej dostali stosowne informacje na papierze, by mogli się przygotować do posiedzenia.

Budżet powiatu na 2015 r.

 Na ostatniej sesji Rady Powiatu 29 stycznia 2015 r. radni przyjęli trzy bardzo ważne uchwały – programie naprawczy, wieloletnią prognozę finansową na lata 2015-2038 i budżet powiatu na 2015 r.

Pierwszą wersję programu naprawczego uchwalono 20 lutego ubiegłego roku. Jej głównym założeniem było uzyskanie pożyczki z budżetu państwa. Program naprawczy zmieniano kilkakrotnie, ostatnio z powodu nieotrzymania tej pożyczki. 24 listopada 2014 r.  Ministerstwo Finansów rozpatrzyło wniosek powiatu i stwierdziło, iż „z uwzględnieniem pozostałych dokumentów, wyjaśnień oraz informacji przedłożonych przez jednostkę nie pozwala uznać, iż Powiat Górowski wypełnia określone ustawowo przesłanki warunkujące możliwość udzielenia pożyczki z budżetu państwa.”

Uzasadnienie odmowy zawiera cztery punkty, zacytuje jedynie czwarty, niejako podsumowujący całość: „Pojawiające się w toku analizy wątpliwości i ryzyka związane z osiągnięciem zakładanych efektów finansowych oraz ich wpływu na prognozowaną sytuację jednostki nie zostały jednoznacznie wyjaśnione, mimo iż były podnoszone w korespondencji kierowanej do Powiatu Górowskiego”.

W dalszej pisma z Ministerstwa Finansów (z 25 listopada 2014 r.), którego fragmenty wcześniej przytoczyłem, nie wykluczono możliwości ubiegania się o pożyczkę pod warunkiem opracowania programu naprawczego uwzględniającego kilka kwestii, które zostały wymienione. Ograniczę się do pierwszego punktu: „rzetelne ujęcie w programie naprawczym działań naprawczych wraz z przyporządkowanymi im kwotami spodziewanych efektów finansowych (także w ujęciu rocznym)”.

Podczas posiedzenia komisji budżetu i gospodarki spytałem się skarbnika powiatu Wiesława Pospiecha, czy przygotowując program naprawczy uwzględnił poprawki zasugerowane przez urzędników Ministerstwa Finansów. Stwierdził, że tak. Wzbudziło to moje wątpliwości, a podczas sesji budżetowej powiedziałem, że w to nie wierzę.

Lektura dwu ostatnich wersji programu naprawczego – z 24 października 2014 r. i 29 stycznia 2015 r. – utwierdziła mnie, że zlekceważono uwagi płynące z Ministerstwa Finansów. Zmiany są, ale innego rodzaju. Uaktualniono liczby w tekście i w tabelach, np. już ujęto cały rok 2013, a nie tylko dziewięć pierwszych miesięcy. Oczywiście uwzględniono też nieotrzymanie pożyczki i wykupienie długu przez DNB Bank Polska.  Dodano, że nastąpi rozszerzenie oferty edukacyjnej przez utworzenie gimnazjum dwujęzycznego i rozszerzenie oferty kształcenia w Zespole Szkół. Widoczną zmianą jest to, że we wszystkich poprzednich wersjach programu naprawczego jako autor figuruje Wiesław Pospiech, ostatnia jest autorstwa Rady Powiatu, co skądinąd jest prawdą, gdyż radni program uchwalili. Wszystkie te zmiany mają się nijak do uwag Ministerstwa Finansów.

Z nieotrzymaniem pożyczki z budżetu państwa poradzono sobie przez subrogację. Dług wykupił bank i na jego rzecz będzie powiat spłacał odszkodowanie zasądzone dla „Chemeko-System”. Ten wykup naszego długu przyniósł dla mnie nieoczekiwany efekt budżetowy. 

Projekt uchwały budżetowej z listopada 2014 r. przewidywał dochody w wysokości 37 672 613 zł, teraz – 38 323 221 zł. Nagle budżet powiatu wzbogacił się o ok. 650 tys. zł. Podobnie stało się z wydatkami: zamiast pierwotnych 36 470 511 zł, teraz 38 023 221 zł. Można wydać ok. 1,5 mln zł więcej.

Dzięki temu wzbogaceniu budżetu powiatu będzie można wydać 525 tys. zł na zakup sprzętu, oprogramowania („Radix”, ale tylko dla starostwa) i prace budowlane (utworzenie punktu obsługi interesanta w holu starostwa i podjazd dla osób niepełnosprawnych).

Projekt uchwały budżetowej i wieloletniej prognozy finansowej z listopada 2014 r. Regionalna Izba Obrachunkowa oceniła negatywnie. Jaka będzie ocena przegłosowanych 29 stycznia 2015 r. uchwał, jeszcze nie wiemy. Wiemy za to, że komisja budżetu i gospodarki zaopiniowała je pozytywnie, o czym na sesji poinformował jej przewodniczący Marek Biernacki.