czwartek, 24 listopada 2016

70 lat biblioteki publicznej w Górze

W dniach od 1 do 3 maja 1946 r. obchodzono „Święto Oświaty”, które przyniosło dzięki ofiarności społeczeństwa dochód, który przeznaczono na biblioteki szkolne i na założenie Powiatowej Biblioteki Powszechnej. 24 listopada 1946 r. biblioteka została otwarta w lokalu przy ul. Żeromskiego 2. Liczyła wówczas 242 oprawne woluminy. Pierwszym kierownikiem był Henryk Mowiński., potem Kazimiera Siwierska lub Siewierska, Helena Boehmówna, po niej tę funkcję objęła Czesława Raus (lata 1948-1952). Od 1953 r. Jan Murszewski objął stanowisko kierownika Powiatowej Biblioteki Publicznej, wcześniej sprawował funkcję przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Górze. W 1959 r. ponownie został przewodniczącym MRN, a stanowisko dyrektora w bibliotece zajął Stanisław Włodarski. W 1961 r. wymienili się stanowiskami: Stanisław Włodarski został przewodniczącym MRN, Jan Murszewski – dyrektorem biblioteki. Jan Murszewski kierował ją do 1969 r. Po nim dyrektorem została Zofia Łazik. Najpierw pracowała w Gromadzkiej Bibliotece Publicznej w Luboszycach, potem jako instruktor w bibliotece w Górze.

Dekret prezydium KRN z 17 kwietnia 1946 r. ustalił nadzór ministra oświaty nad bibliotekami i ich zbiorami; zgodnie z rozporządzeniem ministra oświaty z 9 listopada 1946 r. organizowaniem sieci bibliotek publicznych zajęły się kuratoria i inspektoraty szkolne. 18 grudnia 1947 r. wysłano pierwszy komplet książek liczący od 40 do 50 książek. Prawdopodobnie trafił do Sicin. W latach 1947-1948 r. utworzono punkty biblioteczne przy zarządach gminnych.. W grudniu 1948 r. zarządzeniem Ministerstwa Oświaty zostały przemianowane na gminne biblioteki publiczne. Funkcjonowały one w Czerninie, Luboszycach, Psarach, Rudnie Wielkiej, Sicinach, Starej Górze i Wąsoszu.

Miejska Biblioteka Publiczna w Górze Śląskiej powstała w 1949 r. po zakupie 76 książek przez Ministerstwo Oświaty z okazji 5. rocznicy 22 lipca. Od 1951 r. placówka działała samodzielnie. Od 1952 r. zajmowała dwa pokoje w Powiatowym Domu Kultury. Wcześniej mieściła się w budynku zajmowanym przez pogotowie. Od 1955 r. stała się wypożyczalnią biblioteki powiatowej.

W 1960 r. sieć bibliotek publicznych w powiecie tworzyła Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna, 1 biblioteka osiedlowa w Wąsoszu i 11 bibliotek gromadzkich. W Wąsoszu funkcjonowały dwie biblioteki – osiedlowa i gromadzka. W skład sieci bibliotecznej wchodziło ok. 90 punktów bibliotecznych.

Awaria centralnego ogrzewania i remont PDK wymusiły przeniesienie biura PiMBP do budynku przy ul. Armii Polskiej. Było ono ogrzewane piecykiem żelaznym. Wypożyczalnia do 30. stycznia 1961 r. funkcjonująca jeszcze w PDK, nie była w ogóle opalana.

 
Sytuacja bibliotek publicznych w latach 60. ustabilizowała się: funkcjonowało 13 bibliotek: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Górze, Osiedlowa Biblioteka Publiczna w Wąsoszu i Gromadzkie Biblioteki Publiczne w Czerninie, Jemielnie, Kamieniu Górowskim, Luboszycach, Rudnie Wielkiej, Sicinach, Strumiennej (gromada Góra), Ślubowie, Wąsoszu i Witoszycach. W 1965 r. w ramach górowskiej biblioteki utworzono oddział dziecięcy. W 1968 r. wraz ze zniesieniem GRN Ślubów uległa likwidacji tamtejsza biblioteka. Jej rejon działania podzielono między GBP Strumienna, Niechlów i Wąsosz. W 1969 r. dodatkowo powstała filia biblioteczna przy szpitalu w Górze.


W 1973 r. oddano do użytku Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Górze, wybudowaną przez Przedsiębiorstwo Budownictwa Komunalnego. Nastąpiło to 29 września tego roku. Wówczas w Górze odbyła się inauguracja roku kulturalnego na Dolnym Śląsku.


W 1973 r. zmieniono podział administracyjny powiatu górowskiego i powstało 5 gmin w miejsce dotychczasowych gromad. Wówczas funkcjonowała Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Górze z filią przy szpitalu w Górze, 5 bibliotek gminnych i 5 im podległych filii – Czernina (+ Witoszyce), Jemielno (+ Luboszyce), Niechlów (+ Siciny), Stara Góra i Wąsosz (+ Kamień Górowski i Rudna Wielka). Zmiany te nie spowodowały likwidacji żadnej biblioteki, połączono tylko dwie biblioteki w Wąsoszu, osiedlową i gromadzką w gminną. W 1974 r. biblioteka w Starej Górze stała się filią PiMBP w Górze.

W 1975 r. przeprowadzono nowy podział administracyjny kraju – zlikwidowano powiaty i utworzono 49 województw, powiat górowski trafił do województwa leszczyńskiego. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Górze zmieniła nazwę na Miejską i Gminną Bibliotekę Publiczną (od 1976 r. – Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy), podlegały jej dwie filie – w Starej Górze i w szpitalu. W 1976 r. wraz z likwidacją gminy Czernina sieć biblioteczna górowskiej biblioteki powiększyła się o dwie filie – w Czerninie i w Witoszycach. W 1984 r. filia biblioteczna została przeniesiona z Witoszyc do Chróściny. W 1986 r. utworzono w  budynku Spółdzielni Mieszkaniowej „Wspólny Dom” filię biblioteczną.

Zmiany administracyjne zniszczyły nieodwracalnie  sieć biblioteczną: samodzielne biblioteki gromadzkie (potem gminne), które merytorycznie podlegały bibliotekom powiatowym.

Na początku lat 90. władze lokalne eksperymentowaly z zarządzaniem instytucjami kulturalnymi, w 1991 r. biblioteka utraciła samodzielność i wchodziła w skład tworu o nazwie Ośrodek Kultury i Sportu.

Następowały częste zmiany kierownictwa biblioteki: w 1992 r. odchodzi na emeryturę Zofia Łazik,  biblioteką w latach 1992-1995 kieruje Janina Korecka, następnie Krystyna Astapczyk, Barbara Siekanowicz, sytuacja ustabilizowała się po objęciu funkcji dyrektora przez Danutę Biernacką.

Obecnie sieć biblioteczną w gminie Góra tworzą: Biblioteka Miejska, filia w Górze oraz w Czerninie i Chróścinie. W 1998 r. zlikwidowano filię w szpitalu, w 2002 r. – filię w Starej Górze.

W 2015 roku w Bibliotece Miejskiej oraz w filiach bibliotecznych zapisanych było łącznie 2 758 czytelników, którzy wypożyczyli 54 145 książek. Odnotowano 44 195 odwiedzin. Księgozbiór wzbogacił się o 1 562 pozycje, z czego zakupiono  1 138 książek. Na zakup książek pozyskano dodatkowe środki z programu Biblioteki Narodowej „Zakup nowości wydawniczych do bibliotek”.  Biblioteka otrzymała dofinansowanie w kwocie 12 600,00 zł.  Biblioteka oferuje czytelnikom łącznie 46 tytułów czasopism bieżących.

Biblioteka udostępnia czytelnikom książki mówione (audiobooki) oraz książki elektroniczne. Czytelnicy mogą swobodnie i zupełnie za darmo wybierać spośród prawie trzech tysięcy e-booków w internecie. 

Oprócz udostępniania zbiorów bibliotecznych na zewnątrz i na miejscu w bibliotece organizowano imprezy kulturalne  promujące książki i czytelnictwo (spotkania autorskie, przedstawienia teatralne, lekcje biblioteczne, wystawy, konkursy). W 2015 r. z górowianami spotkali się - Olgierd Łukaszewicz, Sławomir Piechota i Kazimierz Szymeczko; w 2016 r. – Grzegorz Kiarszys (autor książki „Trzy światy średniowiecza” o powiecie górowskim),  Arkady Paweł Fiedler, Artur Górski, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski i inni.

25 listopada 2016 r. odbędzie się uroczystość jubileuszowa z okazji 70-lecia biblioteki.