niedziela, 27 stycznia 2019

Niechciany August Herbst


W nocy z 22 na 23 kwietnia 1945 r. w Trzebnicy pełniącej rolę tymczasowej stolicy Dolnego Śląska wyznaczono pełnomocników obwodowych. Wówczas ziemie odzyskane były podzielone na okręgi (Dolny Śląsk to okręg II) i na obwody (powiat górowski to obwód IV). August Herbst z współpracownikami przybył samochodem ciężarowym do Góry 5 maja 1945 r.


Pełnomocnik okręgowy w zarządzeniu nr 2 z 17 kwietnia 1945 r. szczegółowo poinstruował pełnomocników obwodowych, co należy do ich zadań. Najkrócej mówiąc, „Pełnomocnik obwodowy jest organizatorem i szefem władz cywilnych (za wyjątkiem sądownictwa) na terenie obwodu. Jego pierwszym i naczelnym zadaniem jest jak najszybsze i jak najsprawniejsze zorganizowanie kolonizacji Ziem Odzyskanych”. Urzędowanie starostwa powiatowego (czyli urzędu pełnomocnika obwodowego) rozpoczęto najprawdopodobniej, jeśli pamięć Augusta Herbsta nie zawodzi, między 10 a 12 maja 1945 r.

Etap żywiołowości i tymczasowości w organizacji administracji zakończył się na przełomie 1945 i 1946 r.  Wtedy zaczęto używać równolegle określeń starostwo lub pełnomocnik rządu. 29 maja 1946 r. okręgi i obwody przekształcono w województwa i powiaty, a pełnomocnicy obwodowi stali się starostami. August Herbst pełnił funkcję starosty do 16 grudnia 1946 r. Powojenne swe losy związał z Górą. Mieszkał tu do końca życia. Jest pochowany na cmentarzu parafialnym.

4 stycznia 2019 r. radny Grzegorz Trojanek (emerytowany nauczyciel historii) zwrócił się do władz powiatu w sprawie upamiętnienia w roku stulecia niepodległości pierwszego starosty górowskiego Augusta Herbsta. Uznał, iż warto na budynku starostwa i Rady Powiatu umieścić 5 maja tablicę pamiątkową ze stosownym napisem.

Starosta Piotr Wołowicz poinformował (pismo z 10 stycznia), że „uroczystości związane z obchodami 100-lecia odzyskania niepodległości zostały zakończone i w obecnej chwili nie znajduje uzasadnienia do umieszczenia na budynku Starostwa tablicy pamiątkowej”. Jednakże się zastrzegł, że „gdyby Rada Powiatu widziała taką potrzebę i wyraziła to w swoim stanowisku, wówczas taka lub inna forma pamięci byłaby zrealizowana”.

Na ostatniej sesji Rady Powiatu więc wystąpiłem z wnioskiem, żeby przyjęła stanowisko następującej treści: „Rada Powiatu zobowiązuje starostę do wykonania tablicy upamiętniającej Augusta Herbsta o treści:

Augustowi Herbstowi
pełnomocnikowi rządu RP na obwód IV i pierwszemu staroście powiatu górowskiego w 100-lecie niepodległości RP
Mieszkańcy Powiatu Górowskiego

i przygotowania jej uroczystego odsłonięcia 5 maja.”

Treść pamiątkowego napisu lekko zmodyfikowany pochodzi z interpelacji Grzegorza Trojanka.

Na mój wniosek przewodnicząca rady oświadczyła, że nim zajmą się komisje.