W 2002 r. ukazała się książka
„Wąsosz. Dzieje miasta” autorstwa Krzysztofa Popińskiego, historyka z
Wrocławia. Liczy ona ok. 90 stron formatu B5 + czarno-biała wkładka
fotograficzna. Mniej więcej 40 stron tekstu jest poświęcona okresowi do 1945
r., druga część (ok. 50 stron) – dotyczy czasów po 1945 r. Powstała z inicjatywy ówczesnego burmistrza
Wąsosza Zbigniewa Stuczyka. Obecnie na rynku antykwarycznym jest rzadkością.
Właśnie wydano nową publikację o
tematyce regionalnej – „Wąsosz. Historia miasta i gminy” autorstwa Krzysztofa
Popińskiego. Teraz z inicjatywy i za
sprawą obecnego burmistrza Pawła Niedźwiedzia. W tej monografii trochę mniej
niż 1/3 objętości dotyczy okresu przed 1945 r., reszta – to dzieje miasta po
1945 r. To trzeba ocenić pozytywnie. Wg mnie, a myślę, że innych czytelników
także, bardziej interesuje „polska” historia Wąsosza niż „niemiecka”. Trzeba
znać podstawowe fakty, ale dla nas ważniejsza historia „polska”, niejako naszym
moralnym obowiązkiem jest jej dokumentowanie, co z powodzeniem czyni autor.
Mogło by się wydawać, że jest to rozszerzona i poprawiona wersja książki z 2002 r. Nic bardziej mylnego. Już jej objętość – prawie 500 stron formatu B5 + kolorowa wkładka fotograficzna – na to nie wskazuje. Oparta jest na znacznie większej bazie źródłowej. Poprzednio autor korzystał z archiwaliów gromadzonych w archiwum państwowym we Wrocławiu, teraz sięgnął po archiwalia znajdujące się w archiwum państwowym w Lesznie. Archiwalia do 1975 r. są gromadzone we Wrocławiu, a po 1975 r. – w Lesznie; w Lesznie są również dublety sprzed tego roku. Kwerendę archiwalną prowadził w bardzo trudnych warunkach epidemicznych: już to archiwa były zamknięte, już to funkcjonowaly z ograniczonym dostępem.
Autor – mieszkaniec Wrocławia – również korzystał z materiałów lokalnych: prac magisterskich, artykułów prasowych, różnych opracowań. Dostrzegł także, iż w Powiatowym Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego we współpracy z Towarzystwem Ziemi Górowskiej wydajemy „Kwartalnik Górowski” poświęcony przeszłości powiatu górowskiego. Liczne artykuły z tego pisma, z których korzystał, odnotował w bogatej bibliografii.
Książka ma bardzo rozbudowany spis treści, co w pewnym stopniu rekompensuje brak bardzo przydatnego w tego typu wydawnictwach skorowidza.
Tak obszerna publikacja zawiera zapewne jakieś pomyłki, ale już pobieżne jej przejrzenie pozwala dostrzec pewne niedopatrzenie. W takich wydawnictwach ważne są nazwiska osób, uczestników opisywanych zdarzeń, często znanych czytelnikom. Tego mi brakuje, zwłaszcza szerszego przedstawienia dwu zasłużonych osobistości – Jana Franka i Adama Polańskiego.
28 stycznia 2022 r. podczas sesji Rady Miejskiej Wąsosza otrzymali radni książkę „Wąsosz. Historia miasta i gminy”. Zainteresowani będą ją mogli kupić w Zespole Placówek Kultury w Wąsoszu. Oficjalna prezentacja publikacji odbędzie się w połowie marca.
